Χειρόγραφο της Γενεύης

Το Χειρόγραφο της Γενεύης του Ζαν-Ζακ Ρουσσώ αποτελεί το πρώτο σπάραγμα, την πρώτη εκδοχή, του κεφαλαιώδους έργου του Το Κοινωνικό Συμβόλαιο. Είναι το τελικό προσχέδιο το οποίο παρέδωσε ο Ρουσσώ στον εκδότη Μισέλ Ρε τον Δεκέμβριο του 1760, περίπου δύο χρόνια πριν την οριστική έκδοση του Συμβολαίου. Στο διάστημα που μεσολαβεί το κείμενο δέχεται διαφοροποιήσεις και αναδιατάξεις.

Μέσα από το Χειρόγραφο, δίνεται η δυνατότητα στον αναγνώστη να παρατηρήσει και να κατανοήσει τις διάφορες εννοιακές μεταστροφές και μεταβάσεις στις οποίες υπόκειται η ρουσσωική φιλοσοφία κατά την αναζήτηση των λύσεων στο πρόβλημα της νεωτερικής δημοκρατικής πολιτικής ένωσης.

«Απ’ όλα τα ρουσσωικά χειρόγραφα που έφτασαν στα χέρια μας, αυτό [το Χειρόγραφο της Γενεύης] είναι ίσως το σημαντικότερο. Εφάμιλλά του είναι μόνο εκείνα που περιέχουν την Κατάσταση πολέμου˙ το Σχέδιο συντάγματος για την Κορσική˙ το πρώιμο προσχέδιο των Εξομολογήσεων˙ κυρίως, το τετράδιο που συμπεριλάμβανε το πρόχειρο προσχέδιο του άρθρου «Πολιτική οικονομία» της Εγκυκλοπαίδειας και τα πέντε τελευταία Γράμματα από το βουνό».
Τσαρλς Έντουιν Βον