Το όνειρο

Το Όνειρο του Εμίλ Ζολά (1888) είναι ένα αθώο ειδύλλιο ανάμεσα σε μια φτωχή κεντήστρα, την Αγγελικώ, και τον γόνο μιας αριστοκρατικής οικογένειας. H υπόθεση εκτυλίσσεται σε μια ήσυχη πόλη της βόρειας Γαλλίας που είναι χτισμένη γύρω από έναν μεγάλο καθεδρικό ναό. Η Αγγελικώ είναι μια τίμια κοπέλα, που βρίσκεται στον αντίποδα της λογοτεχνικής ηρωίδας Νανά· αυτό που διαφοροποιεί την πορεία τους είναι ότι η πρώτη είχε την τύχη να υιοθετηθεί από μια καλή οικογένεια.
 
Το έργο μοιάζει μάλλον με παραμύθι, ωστόσο επανέρχονται και εδώ τα βασικά μοτίβα του Ζολά· πιο συγκεκριμένα η σύγκρουση ανάμεσα στην κληρονομικότητα και το περιβάλλον όσον αφορά τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου, η πάλη ανάμεσα στο πνεύμα και τις αισθήσεις, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους ισχυρούς και τους αδύναμους είναι ιδέες που διατρέχουν όλο το έργο. Το όνειρο της Αγγελικώς ακροβατεί ανάμεσα σε πραγματικότητα και ψευδαίσθηση. Αυτή η αλληλεπίδραση ανάμεσα στο υπαρκτό και το ανύπαρκτο είναι η κινητήριος δύναμη της αφήγησης. Το μυθιστόρημα, όπως ο ίδιος ο Ζολά το έθεσε, είναι ένα «ποίημα για το πάθος» με όλο τον λυρισμό του Γάλλου νατουραλιστή.