Πνοή ζωής

Ένας συγγραφέας συζητά με τον χαρακτήρα που μόλις δημιούργησε εμφυσώντας του πνοή ζωής, την Άνζελα Πραλίνι. Μέσα από αυτόν τον αδιέξοδο διάλογο, στον οποίο αναμειγνύονται λυρικά ξεσπάσματα, σκέψεις για τη φύση της συγγραφής, φιλοσοφικοί και θεολογικοί στοχασμοί, η Άνζελα αποκτά σταδιακά αυτοσυνείδηση και απελευθερώνεται από τον δημιουργό της. Το τελευταίο έργο της Κλαρίσε Λισπέκτορ που δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό της δεν είναι ούτε μυθιστόρημα ούτε δοκίμιο, αλλά μια μεταμυθοπλαστική διερεύνηση των όρων της καλλιτεχνικής δημιουργίας που συμπυκνώνει την προβληματική όλου της του έργου: την αναπάντεχη όψη των απλών πραγμάτων, την έμφυλη διάσταση της γλώσσας, την αδυναμία της επικοινωνίας, τη μοναξιά, το φόβο του θανάτου.

«Θα γράψω ένα βιβλίο τόσο κλειστό που δεν θα είναι προσιτό παρά σε ελάχιστους»: προειδοποιεί τους αναγνώστες και σε αυτό το τελευταίο της βιβλίο, το δη­­­μοσιευμένο μετά θάνατον, η Κλαρίσε Λισπέκτορ. «Δεν κάνω λογοτεχνία: απλώς ζω στο πέρασμα του χρόνου.» Και, με τις τελευταίες της δυνάμεις, με την τε­­­λευταία πνοή της (παραφράζω την Ελέν Σιξού), γράφει την Πνοή ζωής. Γράφει σαν για να παραμείνει στη ζωή, «σαν να επρόκειτο να σώσω τη ζωή κάποιου. Ίσως τη δική μου». Γράφει – γιατί η τελευταία λέξη θα είναι θάνατος. από το επίμετρο του Μάριου Χατζηπροκοπίου