Ουρανός από στάχτη

Το ισλανδικό ηφαίστειο γεμίζει  στάχτες τους ουρανούς της Ευρώπης - Απρίλιος 2010. Ο Τηλέμαχος, τεχνοκράτης των Βρυξελλών, και η Θάλεια - μεταξύ Κρήτης και Εξαρχείων - πληκτρολογούν μυστικά και ψέματα, διαβάζουν το ημερολόγιο της γιαγιάς και ιχνηλατούν την Ευρώπη που ονειρεύτηκαν. Ποια Ευρώπη και ποια Ελλάδα;

Φωτογραφία εξωφύλλου: Ένη Κούκουλα

ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:

Είκοσι ελληνικοί τίτλοι που ξεχώρισαν στη φετινή λογοτεχνική παραγωγή
Ο Γιώργος Βαϊλάκης προτείνει 20 βιβλία, εγχώριας λογοτεχνίας, που σημάδεψαν το 2020.
Σε μια συγκυρία όπως η τωρινή, για την οποία ό,τι και αν πει κανείς λίγη σημασία έχει, η ελληνική πεζογραφία υπάρχει, είναι παρούσα. Και εξακολουθεί απέναντι στις αντιξοότητες που όλοι λίγο πολύ βιώνουμε, να δίνει ενδιαφέροντα λογοτεχνικά έργα, τα οποία –εν προκειμένω- συνδυάζουν τις πιο διαφορετικές τάσεις.
Το νουάρ και το ερωτικό θρίλερ, την περιπέτεια και το παραμύθι, την εξομολόγηση και την εναλλαγή φανταστικού και πραγματικού, την επιστολογραφία με το πιο αναπάντεχα εσωτερικά ταξίδια, τις παθιασμένες λέξεις και τις ερωτικές εικόνες, τις υποβλητικές αφηγήσεις και την ιστορική αλήθεια, αλλά και το μυστήριο με τις πλέον αγωνιώδεις ανατροπές.

   Γιώργος Βαϊλάκης, https://popaganda.gr, 20.12.2020

Ουρανός από διαψεύσεις
Η κατεξοχήν διηγηματογράφος Νίκη Τρουλλινού, με το «Ουρανός από στάχτη» γράφει το δεύτερο μυθιστόρημά της μετά το «Με ένα καφάσι μπύρες» του 2009. Πρόκειται για ένα ολιγοσέλιδο στοχαστικό κείμενο διάσπαρτο από μια βαθιά σαρωτική αγωνία για την πορεία τής, άλλοτε πολλά υποσχόμενης, Ευρώπης, η οποία μοιάζει πλέον να καταβροχθίζει τα ίδια της τα παιδιά, υποκλινόμενη σε ένα άγριο παιχνίδι κέρδους και αδηφαγίας. Η Τρουλλινού παρόλο που γράφει ένα πολιτικό μυθιστόρημα, το οποίο δεν διστάζει να ονοματίσει, να «δείξει», αλλά και, πράγμα αρκετά σπάνιο, να πάρει σαφή θέση για τα πράγματα, το κάνει, ως έμπειρη πεζογράφος, με όρους καθαρά λογοτεχνικούς, αποφεύγοντας έτσι την στείρα, άνευ εμβέλειας, καταγγελία.

   Ευγενία Μπογιάνου, Αυγή, 9.2020

Nίκη Τρουλλινού, συγγραφέας: Η σημερινή Ευρώπη πληγώνει τη δημοκρατία και τις θεμελιώδεις αρχές της
Η ενεργοποίηση του ηφαιστείου το 2010 που μαύρισε τον ουρανό της Ευρώπης δημιουργώντας ένα ιδιότυπο lockdown στις αεροπορικές επικοινωνίες έδωσε την αφορμή στη συγγραφέα Νίκη Τρουλλινού να καταθέσει τις σκέψεις και τον προβληματισμό της για την ευρωπαϊκή και την ελληνική πορεία των τελευταίων δεκαετιών

   Κρημνιώτη Πόλυ, www.avgi.gr, 7.9.2020

Σώμα, μνήμη, περιπλάνηση - Επτά αφηγηματικές μεταμορφώσεις
Ανιχνεύσιμες φωνές της πρόσφατης πεζογραφίας μας, εντυπωσιακές δεύτερες εμφανίσεις που επιβεβαιώνουν τις θετικές κριτικές αποτιμήσεις, αλλά και νέες, αξιοπρόσεκτες πρώτες εμφανίσεις. Το «γυναικείο» βλέμμα γραφής, αναζητώντας ζωτικό χώρο, ξαναγράφει τον κόσμο και τον εαυτό, άλλοτε ρευστά και αναστοχαστικά, άλλοτε αποτυπώνοντας πολυδιάστατες καταστάσεις και ενσωματώνοντας τις αντιθέσεις και τη διαφορετικότητα, κι άλλοτε, πάλι, παρεμβατικά και ανατρεπτικά, υπονομεύοντας, χλευάζοντας και καταγγέλλοντας στερεότυπα. Οπως και να ’χει, οφείλουμε να διαβάσουμε προσεκτικά αυτές τις επτά πεζογραφικές φωνές.

   Αριστοτέλης Σαΐνης, Επιμέλεια: Μισέλ Φάις, www.efsyn.gr, 16.8.2020

Η ιστορία ως μυθιστόρημα και το αντίθετο
«Όταν η λογοτεχνία μελετάται σε ζωντανή αλληλεπίδραση με άλλα πεδία και μέσα στη συγκεκριμένη ενότητα της κοινωνικοοικονομικής ζωής, δεν χάνει την ατομικότητά της. Στην πραγματικότητα, η ατομικότητα μπορεί να αποκαλυφθεί και να προσδιοριστεί πλήρως μόνο μέσα από αυτή τη διαδικασία  αλληλεπίδρασης.» (M. Μπαχτίν)

   της Βαρβάρας Ρούσσου, www.oanagnostis.gr-

20 βιβλία για το καλοκαίρι (Μέρος Πρώτο)
O Γιώργος Βαϊλάκης κάνει μια πρώτη διαλογή για τ' αναγνώσματα των διακοπών με τίτλους από Ελληνίδες και Έλληνες συγγραφείς.
Μία επιλογή για τις καλοκαιρινές διακοπές (και όχι μόνο) από την πρόσφατη παραγωγή της ελληνικής πεζογραφίας, η οποία δίνει έργα που συνδυάζουν τις πιο διαφορετικές τάσεις προσφεύγοντας σε ποικίλα αφηγηματικά είδη.
Εδώ προτείνουμε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα ελληνικά βιβλία…

   του Γιώργου Βαϊλάκη, https://popaganda.gr, 19.7.2020

Η ΝΙΚΗ ΤΡΟΥΛΛΙΝΟΥ ΣΤΗΝ “Π”: «Η ανάγκη της παιδείας που θα φτιάχνει πολίτες…»
Είναι η Ευρώπη σήμερα το οικοδόμημα που οραματιστήκαμε τις περασμένες δεκαετίες; Αυτό αναρωτιέται ο αναγνώστης του νέου βιβλίου της κ. Νίκης Τρουλλινού με τίτλο «Ουρανός από στάχτη» που εκτυλίσσεται τον Απρίλιο του 2010 όταν το ισλανδικό ηφαίστειο γεμίζει στάχτες τους ουρανούς της Ευρώπης.
Ο Τηλέμαχος, τεχνοκράτης των Βρυξελλών, και η Θάλεια -μεταξύ Κρήτης και Εξαρχείων- πληκτρολογούν μυστικά και ψέματα, διαβάζουν το ημερολόγιο της γιαγιάς και ιχνηλατούν την Ευρώπη που ονειρεύτηκαν. Ποια Ευρώπη και ποια Ελλάδα;
«Η λογοτεχνία δεν έχει ντε και καλά απαντήσεις. Η λογοτεχνία έρχεται να μας βάλει σε σκέψεις, ρίχνει τον σπόρο για τις αλλαγές μέσα μας. Αν και όταν υπάρξουν. Ούτε αυτό το ξέρουμε», αναφέρει η κ. Τρουλλινού στην «Π».

   Κατερίνα Μυλωνά, www.patris.gr, 22.6.2020

Νίκη Τρουλλινού: «Ουρανός από στάχτη»
Το γεγονός ότι το δημιούργημα της πολύ καλής πεζογράφου Νίκης Τρουλλινού λειτουργεί όχι ως μυθιστόρημα αλλά κάπως έτσι (καθώς τόσο ο μύθος, όσο και η τεχνική δόμησης, παραπέμπουν σε μεταμοντέρνα έργα, λογοτεχνικά ιδιάζοντα και συγγραφικά σύγχρονα) μας δίνει τη δυνατότητα να το εξετάσουμε σημειολογικά, να βρούμε δηλαδή τα στοιχεία εκείνα που το χαρακτηρίζουν, πάνω στα οποία στηρίζεται, τους πυλώνες οι οποίοι το κρατούν γερά ώστε να μη γλιστρήσει, παρά τις πολύ καλές έως στέρεες παραμέτρους, με τις οποίες κατασκευάστηκε.

   Χρίστος Παπαγεωργίου, diastixo.gr, 12.5.2020

«Ρε κουφάλες, δεν τα ελέγχετε όλα!»
Μία από τις πιο ευαίσθητες και υποψιασμένες φωνές της ελληνικής περιφέρειας, η διηγηματογράφος Νίκη Τρουλλινού, η μόνη που κατοικεί στην Κρήτη από την παρεμβατική και ταλαντούχα (άτυπη) γυναικεία συντροφιά των Γαλανάκη, Γιαννακάκη, Δούκα και Καρυστιάνη, παίρνει ως αφορμή την ευρωπαϊκή παράλυση που κυριάρχησε το 2010 μετά την έκρηξη ενός ισλανδικού ηφαιστείου και με το επίκαιρο μυθιστόρημά της «Ουρανός από στάχτη» (εκδ. Ποταμός) αποτυπώνει τα σημάδια που έχει αφήσει στην ελληνική κοινωνία η στενόκαρδη σχέση της Ε.Ε. με την Ελλάδα.

   Μικέλα Χαρτουλάρη, www.efsyn.gr, 3.6.2020

Νίκη Τρουλλινού, Ουρανός από στάχτη
Διάλειμμα,  στην αυλή, φυσάει βοριάς, το κορίτσι στέκεται προσοχή και το αγόρι τεντώνεται, με το δείχτη του χεριού προσπαθεί να βγάλει από το μάτι της τη σκόνη; το πετραδάκι; Τα κορμιά τους κοντά, απέναντι, ευλογημένος ο σκονισμένος άνεμος. Πώς το λένε οι διανοούμενοι, να δεις, αναστοχασμός, να μηρυκάσω, το λέω εγώ. Αμάσητη τροφή καταπίνεται, θέλεις το χρόνο σου να τη φέρεις πάλι από τα άρρωστα στομάχια, τα χαλασμένα έντερα, το χαζό κατσίκι τραβάει στη σκιά του βράχου και μηρυκάζει, αναμασάει, λες κι έχω κλειστεί μαζί σου στο αεροδρόμιο ή στην πόλη με αυτό το ασφυκτικό συναίσθημα του αποκλεισμού, οι προσχώσεις του παρελθόντος αποδεικνύονται πολύ σαθρό έδαφος, φερτά υλικά από χείμαρρους και μπαζωμένα ρέματα,  κολλήσανε χωρίς να με ρωτήσουν, πάτησα πάνω τους, τώρα τρεκλίζω, τρεκλίζουμε μαζί. Και η όμορφη από την γκαλερί στη Sablon πρέπει να κερδίσει το χώρο της, μην την αφήσεις να σου φύγει, άκουσες; Θα είναι μεγάλη βλακεία, προλαβαίνεις να κάνεις παιδί στα πενήντα σου όπως ο σοφός Δράκος πατέρας σου, άλλωστε η δουλειά της ταιριάζει στο προφίλ του στελέχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σωστά; Όχι εμένα που προτιμώ να τριγυρνάω στη La place du jeu de Balle στη σκιά του Palais de Justice – εκεί δεν βρίσκεις πράγματα αξίας, μου είπες… Είναι σχετικό το πώς βλέπει καθένας μας την αξία. Παλιές καρτ ποστάλ, αυτό ψάχνω, με καλλιγραφικά γράμματα, έρωτες και σπαραξικάρδια μηνύματα του δέκατου ένατου αιώνα, πεζικάριοι και ιππείς εξορμούν στις πεδιάδες  της γηραιάς Ευρώπης υπό τους ήχους του εμβατηρίου Ραντέτσκυ και ’γω με κάτι παμπάλαια μαχαιροπίρουνα ρημαγμένων μοναστηριών στην αγκαλιά: θα καλέσω σε δείπνο την παραμυθία της μνήμης· να η αξία.  Και κοίτα, δεν μ’ ενδιαφέρει αν συνεδριάζει ή δεν συνεδριάζει η επιτροπή σου εκεί στο περίφημο κτίριο του Berlaymont.

   Κλεοπάτρα Λυμπέρη, https://ifigeneiasiafaka.com, 19.5.2020