Ο καπνοπώλης

«Αν κάποιος επισκεπτόταν μόνο για 48 ώρες τη χώρα σας τι θα του συστήνατε να δει; τι να δοκιμάσει; ποιο βιβλίο να διαβάσει;»
Η ερώτηση υποβλήθηκε προ εβδομάδων σε 45 πρέσβεις από όλον τον κόσμο. Κι ο πρέσβης της Αυστρίας στη Γερμανία Peter Huber έδωσε έναν τίτλο τον Καπνοπώλη (Der Trafikant) του Ρόμπερτ Ζέεταλερ. Διαδραματιζόμενο στη Βιέννη τις παραμονές του Πολέμου, στην Αυστρία τις μέρες του Άνσλους, το μυθιστόρημα είναι κατ’ ουσίαν η βίαιη ενηλικίωση / μαθητεία του νεαρού αθώου ήρωα του που δουλεύοντας παραγιός στο Καπνοπωλείο του εβραίου προμηθευτή καπνού της ιντελιγκέντσιας γνωρίζει τον φόβο, την κατακρύμνιση των βεβαιοτήτων και των συναισθημάτων, τη σαρωτική βία και την εξουσία του ισχυρού. Το παράθυρό του είναι η σχέση του με τον Σίγκμουντ Φρόιντ, λίγο προτού αυτός φύγει για το Λονδίνο.

ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:

«Δεν είναι το κανάλι που βρωμάει. Είναι οι καιροί. Σάπιοι καιροί. Σάπιοι, φαύλοι και εκφυλισμένοι.»
‘Ο Καπνοπώλης’ του Αυστριακού συγγραφέα Ρόμπερτ Ζέεταλερ (Robert Seethaler), είναι μια ιστορία ενηλικίωσης με φόντο τη Βιέννη λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Αυστρία δεν έχει ακόμη προσαρτηθεί στη Γερμανία αλλά η ναζιστική καταιγίδα είναι καθ’ οδόν και τα σημάδια είναι ορατά και στην καθημερινή ζωή των Βιεννέζων.

Κρίνεται το βιβλίο από το εξώφυλλο;
Τα εξώφυλλα είναι πλέον σήμα κατατεθέν, ιδίως στη σειρά «Ποταμόπλοια» που –με αρκετούς πλέον τίτλους στη λίστα– συγκροτούν ένα αισθητικό πάνθεον γραφιστικής τέχνης. Τα εξώφυλλα (μίνιμαλ όσο χρειάζεται και με ισχυρή συνειρμική δύναμη) υπογράφει η Δάφνη Κουγέα, η οποία μας έχει δώσει ώς τώρα μια ελκυστική ανθολογία της αισθητικής της.
Στον «Καπνοπώλη» του Ρόμπερτ Ζέεταλερ, για παράδειγμα, μας δίνει ένα εξαιρετικό δείγμα αρ ντεκό ύφους.

   Ηλίας Μαγκλίνης, www.kathimerini.gr, 14.1.2019

‘Ο Καπνοπώλης’ του Αυστριακού συγγραφέα Ρόμπερτ Ζέεταλερ (Robert Seethaler), είναι μια ιστορία ενηλικίωσης με φόντο τη Βιέννη λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Αυστρία δεν έχει ακόμη προσαρτηθεί στη Γερμανία αλλά η ναζιστική καταιγίδα είναι καθ’ οδόν και τα σημάδια είναι ορατά και στην καθημερινή ζωή των Βιεννέζων.

Robert Seethaler: «Ο καπνοπώλης»

Η επιρροή των σπουδαίων Αυστριακών συγγραφέων, όπως ο Στέφαν Τσβάιχ και ο Γιόζεφ Ροτ, είναι εμφανής στον Αυστριακό λογοτέχνη Ρόμπερτ Ζέεταλερ, ο οποίος πλάθει με δεξιοτεχνία και με απέριττο ύφος ιστορίες αξιανάγνωστες, που διαβάζονται απνευστί.

   Σιδέρης Ντιούδης, diastixo.gr, 27.11.2018

Φρόιντ, έρωτας και ναζισμός
Ο αυστριακός συγγραφέας Ρόμπερτ Ζέεταλερ μας μεταφέρει στη Βιέννη της περιόδου 1937-1938 και μας θυμίζει την καλύτερη μεσοπολεμική λογοτεχνία της Κεντρικής Ευρώπης
Το μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Ζέεταλερ αρχίζει με μια ασυνήθιστα βίαιη καταιγίδα στην Ανω Αυστρία που περιγράφεται με ποιητικές αξιώσεις. Δεν είναι μόνο η μανιασμένη βροχή που μαστιγώνει τα τζάμια των παραθύρων σε μια ταπεινή ψαράδικη καλύβα στο χωριό Νούσντορφ, ούτε τα λιγοστά αποκεφαλισμένα γεράνια που ξεψυχούν στις γλάστρες της, ούτε ο σιδερένιος Ιησούς που ταλαντεύεται στον τοίχο της λες και πρόκειται από στιγμή σε στιγμή να αποκολληθεί από τα καρφιά και να πηδήξει από τον σταυρό του. 

   Μπέκος Γρηγόρης, www.tovima.gr, 29.7.2018

«Ο καπνοπώλης»
Δεν ξέρω, εάν είναι η υπόθεση του έργου που κινείται μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας, εάν είναι η εξαιρετική μετάφραση ή η περιγραφή της καθημερινής ζωής στη Βιέννη που ετοιμάζεται να μεταπηδήσει, το 1938, από τον κοσμοπολιτισμό του ανθρωπισμού στην απομόνωση της απανθρωπιάς, που κάνουν τον «Καπνοπώλη» του Ρόμπερτ Ζέεταλερ να το απολαμβάνεις όσο ένα πούρο.
Ξέρετε! Ένα πούρο, όπως αυτό που συχνά βλέπουμε να κρατά ο Σίγκμουντ Φροϋντ, στις φωτογραφίες του. Δεν έχει σημασία αν είναι Parejos ή Figurados. Αυτό, μόνο ο καπνοπώλης Ότο ήξερε να το ξεχωρίζει και να παίζει στα δάκτυλα όλη την πραμάτεια του μαγαζιού του. Γι’αυτό και ο Φρόυντ προτιμούσε να είναι πελάτης του. Φιγούρα κλασσική της Βιέννης, καθηγητής πασίγνωστος, με τη φήμη να τον ακολουθεί πως «μπορεί να διορθώνει τα κεφάλια των ανθρώπων». Άραγε, ήταν μόνο φήμη; Σε κάθε περίπτωση, ήταν αυτό ακριβώς που είχε ανάγκη ο Φραντς, ο μαθητευόμενος καπνοπώλης του Ότο, που πριν ακόμη μάθει να ξεχωρίζει τις εφημερίδες και τα έντυπα του μαγαζιού μαζί με τις συνήθειες των πελατών του, έμπλεξε με την «μποέμ» Ανέζκα, την λίμπιντο του και μπερδεύτηκε!

   της Ξένης Δ.Μπαλωτή, www.oanagnostis.gr, 12.7.2018

Βιβλία για το καλοκαίρι
[…] Λίγο νωρίτερα, αλλά επίσης στην Αυστρία, τοποθετεί τη δική του ιστορία ο Ρόμπερτ Ζέεταλερ. Στον «Καπνοπώλη» (εκδ. Ποταμός) ένας νεαρός μεγαλώνει στη Βιέννη εργαζόμενος στο καπνοπωλείο από όπου ψωνίζει ο Ζίγκμουντ Φρόιντ. Μυθιστόρημα ενηλικίωσης στη σκιά του πολέμου, που αφήνει στον αναγνώστη μια επίγευση γλυκόπικρη.

   Άθως Δημουλάς, www.kathimerini.gr, 25.6.2018

Διαβάστε ένα απόσπασμα