Στην πρώτη γραμμή

Ο αμερικανός Στίβεν Κρέιν (1871-1900), μάχιμος ρεπόρτερ στη Νέα Υόρκη, πνεύμα ανήσυχο και τύπος περιπετειώδης, είχε προκαλέσει αίσθηση στην Αμερική όταν εξέδωσε το 1893 το Κόκκινο σήμα του θάρρους , πολεμικό μυθιστόρημα που σήμερα θεωρείται κλασικό.
Λίγα χρόνια μετά, ο Κρέιν, αφού επέζησε ενός ναυαγίου ανοικτά της Κούβας, ζήτησε και βρέθηκε στην ταραγμένη Ελλάδα του 1897 για να καλύψει τον πόλεμο με την Τουρκία ως ανταποκριτής της περιώνυμης τότε New York Journal.
Με βάση εν πολλοίς την εμπειρία του από την πρώτη γραμμή του μετώπου έγραψε αυτό το μυθιστόρημα, όπου οι αναγνώστες θα συναντήσουν τον Ρούφους Κόλμαν, τον αρχισυντάκτη του κυριακάτικου φύλλου εφημερίδας της Νέας Υόρκης, μορφή κοπιαριασμένη από τον ίδιο τον συγγραφέα, ο οποίος θα ζητήσει να μεταβεί στον ελληνοτουρκικό πόλεμο επειδή βαρέθηκε την αρχισυνταξία, κυρίως όμως για να βρει την αγαπημένη του Μάρτζορι. Η τελευταία βρίσκεται με την οικογένειά της στην Ελλάδα, σε ταξίδι που οργάνωσε ο αρχαιολόγος πατέρας της – και πρώην καθηγητής του Κόλμαν στο πανεπιστήμιο.
Η Πρώτη γραμμή είναι, πρώτα και κύρια, ένα ρομάντσο – ένα μάλλον λοξό ρομάντσο. Η αληθινή μάχη συντελείται στην καρδιά του ήρωα ή/και ανάμεσα σε αυτόν και την αγαπημένη του, την οποία διεκδικεί με λύσσα, αλλά και με έναν τρομακτικό, ανυποχώρητο, άκαμπτο εγωισμό, μέχρι «της τελευταίας ρανίδος του αίματός του».

Το μυθιστόρημα σαφώς και παρουσιάζει ελληνικό ενδιαφέρον. Ένας γιάνκης στο μέτωπο της Ηπείρου το 1897 δεν θα μπορούσε να μας είναι κάτι αδιάφορο. Ένας ξένος, που με την αποστασιοποιημένη του ματιά, παρατηρεί τη σκονισμένη Αθήνα του τέλους του 19ου αιώνα, με τις υποτυπώδεις ανέσεις, τα τρένα που κάνουν έναν αιώνα να φτάσουν στον προορισμό τους, τους ίδιους τους Έλληνες που φωνασκούν και φλυαρούν ακατάπαυστα, που καυχιούνται για τα πάντα και λένε ψέματα με το παραμικρό, που ξιπάζονται μόλις τους δώσει την ελάχιστη προσοχή ένας ξένος, αλλά που είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν ακόμα και κάτω από τις πιο δύσκολες συνθήκες. Με άλλα λόγια, η γενική εικόνα των Ελλήνων δεν είναι κολακευτική επί της ουσίας – και πώς θα μπορούσε στην Ελλάδα του 1897; Και, μάλιστα, στο πλαίσιο μιας ντροπιαστικής εθνικής ήττας; Διασώζεται μονάχα το φυσικό κάλλος της χώρας και, βέβαια, το ένδοξο αρχαίο της παρελθόν.