Η άνοδος και η πτώση της κλασικής Ελλάδας

Σπάνια συνειδητοποιούμε ότι ο δυτικός κόσμος χρειάστηκε να περιμένει μέχρι τον 19ο αιώνα για να ξαναφτάσει στις οικονομικές επιδόσεις της ελληνικής αρχαιότητας. Εξίσου εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι στην κλασική Ελλάδα ο πλούτος δεν ήταν συγκεντρωμένος σε μια ελίτ γύρω από κάποιο ανάκτορο, αλλά αντίθετα ήταν μοιρασμένος σε ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού. Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτή η εντελώς ασυνήθιστη και εξαιρετικά παρατεταμένη οικονομική άνθηση; Και πώς σχετίζεται με τα πνευματικά και πολιτικά επιτεύγματα που συνή­θως συνδέουμε με την κλασική αρχαιότητα: τέχνη, επιστήμη, φιλοσοφία, δημο­κρατία;

Στο βιβλίο αυτό, ο Τζοσάια Όμπερ, καθηγητής κλασικών σπουδών και πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, επιχειρεί να δώσει μια απάν­τηση. Στηριζόμενος σ’ έναν τεράστιο όγκο ιστορικού, αρχαιο­λογικού και φιλολογικού υλικού, και αντλώντας από τα πεδία της πολιτικής φιλοσοφίας, της θεσμικής οικονομικής, της θεωρίας παιγνίων, αλλά και της οικολογίας και της εξελικτικής βιολογίας, ο Όμπερ χτίζει ένα θεω­ρητικό σχήμα που αναδεικνύει την απολύτως καινοφανή προσέγ­­γιση των Ελλήνων στην πολιτική ―προσέγγιση θεμελιωμένη στην έννοια του πολίτη, κατ’ αντιδιαστολή προς αυτήν του υπηκόου― και το ρόλο που αυτή είχε στην οικονομική άνθηση της αρχαίας Ελλάδας.

Βασιζόμενος στο σχήμα αυτό, ο Όμπερ αφηγείται εκ νέου την ιστορία της κλασικής αρχαιότητας, από τις απαρχές της μέχρι το τέλος του κόσμου των ελληνικών πόλεων-κρατών, φωτίζοντας πτυχές παραμελημένες ή ολότελα άγνωστες και παρουσιά­ζοντας γεγονότα γνωστά, μέσα από ένα πρίσμα εντελώς πρωτότυπο.

The PRINCETON HISTORY of the ANCIENT WORLD