Η κρύπτη των Καπουτσίνων

“Η κρύπτη των Καπουτσίνων” είναι ίσως ο πιο σπαρακτικός και εκθαμβωτικός αποχαιρετισμός που έχει ποτέ απευθύνει συγγραφέας στο ίδιο του τον κόσμο. Το 1938, έτος κατά το οποίο γράφτηκε το μυθιστόρημα, η “ευδαίμων Αυστρία” παύει να υφίσταται συντετριμμένη κάτω από την μπότα του Χίτλερ, για να ολοκληρωθεί έτσι η διαδικασία που είχε αρχίσει μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου με τη διάλυση της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας. Παντοτινός νοσταλγός του μεγαλείου της παρά τις φιλελεύθερες ιδέες του ο Ροτ, εξόριστος στο Παρίσι, εξιστορεί τη μοιραία περίοδο ανάμεσα στην έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και στην ταπεινωτική ήττα που σώριασε σε ερείπια τον κόσμο στον οποίο πίστευε με τόσο πάθος.
Ο ήρωας του βιβλίου, ο νεαρός Φραγκίσκος Φερδινάνδος Τρόττα, πλούσιος και ανέμελος, γόνος του νεότερου κλάδου μιας οικογένειας της όψιμης αριστοκρατίας, διανύει, την πολεμική εμπειρία ως αργή και βαθμιαία αλλά πάντοτε οδυνηρή αποκάλυψη της αλήθειας για τον άνθρωπο και την ιστορία, της ευθύνης των ατόμων και της συλλογικής ανεπάρκειας, όπου φανερώνεται το πεπρωμένο της καταστροφής ενός πολιτισμού που φαινόταν αιώνιος. Στην “Κρύπτη των Καπουτσίνων”, στη Βιέννη, που φιλοξενεί τους τάφους των Αψβούργων αυτοκρατόρων, ο ήρωας στοχάζεται τη δική του ήττα, τη δική του αποτυχία, καταλήγοντας στη βαριά και ανησυχητική σιωπή του ανθρώπου που παρακολουθεί τη δύση ενός κόσμου.
Η νοσταλγική αναδίφηση σε αυτόν τον κόσμο γίνεται από τον Ροτ με υποβλητική ευαισθησία και μαστοριά, γνωρίσματα που του χάρισαν την ξεχωριστή θέση του στο πάνθεον της μεγάλης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

(εφημερίδα “La Repubblica”, Ιταλία)