Το θείο Τραγί

Γραμμένο το 1931 και δημοσιευμένο στις αρχές του 1933 το “Θείο Τραγί” αποτελεί το σημείο εκκίνησης της νεωτερικής γραφής του Γιάννη Σκαρίμπα, αφού εμπεριέχει, προδρομικά, τα περισσότερα από τα στοιχεία εκείνα που θα εξελιχθούν και θα αποτελέσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γραφής του συγγραφέα. […] Σήμερα, εξήντα χρόνια μετά τη γέννησή του, το “Θείο Τραγί” εξακολουθεί να αποτελεί ένα νεωτερικό μυθιστόρημα, λόγω της αφηγηματικής του τεχνικής και της αναρχικής του γραφής, αλλά κυρίως λόγω του ιδιότυπου πρωταγωνιστή ο οποίος είναι κατά πολύ συγγενικός με τον τύπο του ήρωα που ξεπήδησε στην Αμερική, τριάντα χρόνια αργότερα, από το κίνημα των Beats.

“Ο ήρωας, που ονομάζεται Γιάννης – συνονόματος του συγγραφέα -, επέλεξε συνειδητά το ρόλο του περιπλανώμενου αλήτη, παρά την παιδεία που φαίνεται ότι διαθέτει…
Μετά από πολλές περιπλανήσεις, επιστρέφει διαβάτης από τα πάτρια εδάφη, συναντά την αδερφή του και κατόπιν μένει για κάμποσο καιρό στο αρχοντικό που ζει ένας παλιός ανεκπλήρωτος έρωτας, παντρεμένη τώρα πια. Η διεισδυτική ματιά του αφηγητή Γιάννη εμπλέκεται στην καθημερινότητα χαρίζοντάς μας στιγμές επίγνωσης του ανθρώπινου γίγνεσθαι. Όταν έρθει η ώρα ν’ αναχωρήσει, αφήνει πίσω του απρόσμενα μια καινούργια ζωή και βαδίζει προς το δικό του δρόμο της επιθυμίας και της επιλογής. Είναι ένας περαστικός, μια φωτογραφία του εφήμερου που αποτυπώνει το σχήμα της στο πέρασμά της, προορισμένη να λησμονηθεί από τους ανθρώπους, που συνεχίζουν κάθε φορά τη ζωή τους απορρίπτοντας το περαστικό και το καίριο χάριν του σταθερού, του συνηθισμένου, του προβλέψιμου, από τη θέση που ο καθένας βρίσκεται.
Πρόκειται έναν αντιήρωα που γυρνάει από τόπο σε τόπο, αρνείται την κοινωνία και τις συμβατικότητές της, θέλοντας να πείσει τον αναγνώστη για τη μαύρη ψυχή του, και που στο τέλος κινδυνεύει από την καλοσύνη κάποιων συνανθρώπων του να κερδηθεί από την τάξη των αγγέλων. Ο πραγματικός του στόχος όμως είναι να ‘κουνήσει’ τις καθιερωμένες αξίες, να τονίσει το ‘δήθεν’ τους, τα όρια και την κατασκευή τους.” (Δημήτρης Παλάζης, Critique.gr, 9/11/2009)