Αλλαγή φρουράς
Περιγραφή
Διαβάστε ένα απόσπασμα
«Πρώτα ακούστηκαν φωνές, θραύσματα γυαλιών, ξύλα που έσπαγαν, χτυπήματα σε πόρτες. Στη συνέχεια πνιχτές κραυγές. Ο πυροβολισμός ήταν εκκωφαντικός. Ο αντίλαλος έφτασε μέχρι το τρίτο υπόγειο. Μετά ησυχία. Στον όροφο της πρυτανείας ο φύλακας βρήκε την πόρτα του αντιπρύτανη σπασμένη, το γραφείο άνω κάτω και τον ίδιο γερμένο στο τραπέζι με μια σφαίρα στο κεφάλι. Ήταν ήδη νεκρός. Δημήτρης Ιακώβου, καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, ετών εξήντα εφτά. Η ώρα ήταν οχτώ και τριάντα».
Μια παρέα φίλων ιδρύει την Κοινωνία των Μεταφραστών. Το 1968 ζουν στο Παρίσι. Το 1985 περιπλανιούνται στην Πατησίων. Το 2018 βρίσκονται στο Au Revoir, Σεν Μισέλ και Πατησίων γωνία. Επιμένουν ότι ανήκουν στα απόνερα της γενιάς των μεγάλων αφηγήσεων, πως θέλουν να γίνουν η φωνή όσων δεν χώρεσαν σε αυτές· η μνήμη των ξεχασμένων πραγμάτων. Η Κοινωνία των Μεταφραστών θα γίνει ο τόπος συνάντησης των διαφορετικών επιλογών, που θα χλευάζει κάθε κανονικότητα. Θα αποτελέσει μια προσδοκία.
Ο Δημήτρης Ιακώβου, μέλος της Κοινωνίας, αντιλαμβάνεται τη ζωή ως την τέχνη των πολλών δυνατοτήτων. Αυτό διδάσκει. Ονειρεύεται τη διδασκαλία ως μια συνάντηση ελεύθερων ανθρώπων, απέναντι σε έναν κόσμο που αρνείται να αλλάζει. Πιστεύει πως το πανεπιστήμιο είναι αναγκαίο να σταθεί απέναντι στους νέους ανθρωποφύλακες που θέλουν να δημιουργήσουν τον άνθρωπο με την ευφυΐα της μέδουσας. Να κρατήσει με αυταπάρνηση μια θέση άμυνας.
Ωστόσο όλοι οι άνθρωποι έχουν ιστορία. Ιστορία που τους αρέσει να λένε, ιστορία που αποσιωπούν, ιστορία που δεν έπραξαν.
Η Αλλαγή φρουράς είναι ένα ταξίδι, μια περιπλάνηση. Ένα μυθιστόρημα για τις επιλογές με αποδοχή της ευθύνης. Της αναζήτησης ελεύθερων ανθρώπων με αμοιβαία δέσμευση.
ΚΡΙΤΙΚΕΣ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ – ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Η γραφή του συγγραφέα είναι μεστή, γεμάτη με φιλολογικές συζητήσεις, ενδιαφέρουσες αναφορές σε αγαπημένους παλαιότερους συγγραφείς και τραγούδια που θα θυμηθούν οι λάτρεις του είδους και θα μάθουν οι νεότεροι. Αξίζει κατά την γνώμη μου να διαβαστεί λέξη-λέξη.
Λογοτεχνία & πολιτιστικά, 05/02/2021
Τελικά, η «Αλλαγή Φρουράς» είναι ένα πυκνό και πολυεπίπεδο βιβλίο, που ξεφεύγει από την πεπατημένη της ελληνικής λογοτεχνίας και καταπιάνεται εύστοχα με ένα θέμα και μια γενιά που ως τώρα μας έχει δώσει υλικό για σχετικά λίγα -και πολύ παρόμοια μεταξύ τους- λογοτεχνικά έργα.
Αντώνης Γαζάκης, marginalia, 7/11/20
Ο ήρωάς σας αντιλαμβάνεται τη ζωή «ως την τέχνη των πολλών δυνατοτήτων. Αυτό διδάσκει. Ονειρεύεται τη διδασκαλία ως μια συνάντηση ελεύθερων ανθρώπων, απέναντι σε έναν κόσμο που αρνείται να αλλάζει…», όπως λέτε. Μιλήστε μας γι’ αυτόν τον άνθρωπο.
Ο Δημήτρης Ιακώβου στο βιβλίο ως χαρακτήρας είναι τοτεμικός. Έτσι και αλλιώς στην βασική εξέλιξη της ιστορίας είναι απών. Είναι νεκρός, βλέπετε. Τι τον χαρακτηρίζει; Η ομίχλη του παρελθόντος του. Για άλλους αυτή η ομίχλη θα γίνει το αδύνατο σημείο του, και για άλλους θα αποτελεί το ιερό σημείο αναφοράς τους. Επίσης τον χαρακτηρίζει ο ανορθόδοξος τρόπος διδασκαλίας του, τα θέματα της διδασκαλίας του, η άποψή του για την εκπαίδευση, αλλά κυρίως μια αδιευκρίνιστη πίστη στον ελεύθερο άνθρωπο και η ουσιαστική του άγνοια πως στην πραγματικότητα ο άνθρωπος δε θέλει να είναι ελεύθερος. Το αναγνώρισε κυρίως στον εαυτό του. Όταν το συνειδητοποιεί, καταρρέει.
Συνέντευξη του συγγραφέα στη Μαρία Τσακίρη, vivlio-life.gr, 28/10/20
Οι χαρακτήρες του μυθιστορήματος προσπάθησαν να ζήσουν σύμφωνα με τις ιδέες τους. Μια τέτοια επιλογή αποτελεί ευχή ή κατάρα;
Δεν προσπάθησαν να ζήσουν με τις ιδέες τους, αλλά με τις αξίες που εκείνοι πίστευαν πως παρήγαγαν οι ιδέες τους, ως μια ηθική δηλαδή των πράξεών τους. Είναι διαφορετικό. Οι ιδέες μπορούν να επιβιώσουν διαχρονικά αποκομμένες κάποιες φορές από τη σημασία τους. Υπάρχουν στιγμές στον κοινωνικό μας βίο που αξίες και ιδέες με κάποιο τρόπο τέμνονται, και σε εκείνο το σημείο τομής γίνονται κοινωνικά θαύματα. Αυτό συνέβη νομίζω στους ήρωες του βιβλίου. Ζήσαν την εποχή όπου ιδέες και αξίες συμβάδισαν, είχαν δηλαδή αυτή την ευχή και τη χαρά να κινηθούν και να διεκδικήσουν μια άλλη ζωή και έναν καλύτερο κόσμο. Στην συνέχεια αντιλήφθηκαν πως η νέα εποχή ροκάνιζε σιγά σιγά ιδέες και αξίες, ζητούσε άλλα πράγματα, να κάνεις και λίγο τα στραβά μάτια. Η εποχή τους είχε ξεπεράσει, δεν το κατάλαβαν. Αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκη κατάρα, απλώς όταν το αντιληφθείς χρειάζεται να επαναπροσδιορίσεις τα μέσα που χρησιμοποιείς, αν και σου αφήνει μια κάποια μελαγχολία.
Συνέντευξη του συγγραφέα στον Γιάννη Καλογερόπουλο, Χανιώτικα Νέα
Γραφή μεγάλης έντασης, φρόνημα σχεδόν νιτσεϊκό. Ποιητικό, ενδοσκοπικό, νουάρ και φιλοσοφικό. Διαβάστε το.
Κώστας Τραχανάς, bookia.gr, 15/10/20
Ο Βλάχος συνθέτει μια ιστορία για ουτοπίες που προσκρούουν στον τοίχο της πραγματικότητας, για το τίμημα που η σύγκρουση φέρει, για κάποιους που είναι αποφασισμένοι να φτάσουν μέχρι το τέλος με τις ιδέες τους, για τη θεωρία και την ιδεολογία που δεν είναι συμβατές με τον κόσμο τριγύρω, για την απόπειρα το σύστημα να αλλάξει από μέσα, για τον ρόλο που η εκπαίδευση θα έπρεπε να έχει, για τη ζωή ως την τέχνη των πολλών δυνατοτήτων σε μια ολοένα και πιο μονοσήμαντη εποχή.
Γιάννης Καλογερόπουλος, no14me, 15/10/2020
Πέρα από τη σχεδόν μυστικιστική του αύρα, η «Αλλαγή Φρουράς» μου κέντρισε το ενδιαφέρον μιας και πέρα από την πλοκή και τους καθημερινούς θα έλεγα χαρακτήρες, διακατέχεται από μία γλαφυρή απεικόνιση της Αθήνας του σήμερα.
Μιχάλης Κανακουσάκης, newshub.gr, 11/10/20
Ένα βαθύ, πολυεπίπεδο και εν τέλει στοργικό και τρυφερό page turner, που αποτελεί ταυτόχρονα και την «μνήμη» μιας γενιάς και της πόλης που περπάτησε. Ταυτόχρονα, μια ζωηρή συνομιλία με την λογοτεχνία, την πολιτική, την φιλοσοφία, την ψυχανάλυση, την κουλτούρα, την σύγχρονη κοινωνική κριτική. Ογκώδης (σε εύρος και πολυπλοκότητα) σύλληψη και μελετημένη, ακριβής εκτέλεση.
Πάνος Τσερόλας, artcore magazine, 28/09/2020
http://www.artcoremagazine.gr/logos-texni/bibliothiki/allagi-frouras-tou-panagioti-blaxou
Έχοντας διαβάσει τα περισσότερα βιβλία του Παναγιώτη Βλάχου, αισθάνομαι πως γράφει από επιθυμία κι όχι από ανάγκη. Κοινά χαρακτηριστικά όλων είναι ο σαγηνευτικός εσωτερικός ρυθμός με τον οποίον ρέουν οι λέξεις του (που εμένα μου ταιριάζει πολύ), η πολυεπίπεδη γραφή και ο τρόπος που αφήνονται εκτεθειμένα τα νοήματα. Ελεύθερα να κατανοηθούν ή και όχι. Χωρίς να επιβάλλονται. Στριφογυρνάνε στο μυαλό του αναγνώστη αναζητώντας τις κατάλληλες συνθήκες να ριζώσουν και να εξελιχθούν. Του θυμίζω μια αγαπημένη μου φράση από το βιβλίο: οι γάτες και οι συγγραφείς, έχουν παρόμοια τεχνική στο κυνήγι επειδή παρατηρούν ο ένας τον άλλον. Τελικά τι είναι αυτό που τον κρατά ενεργό «κυνηγό των λέξεων»;
Συνέντευξη του συγγραφέα στη Μαρία Σπανουδάκη, debop.gr
Ο δοκιμιακός λόγος είναι το φόρτε του Παναγιώτη Βλάχου, που έχει θητεύσει για καιρό στην ψυχαναλυτική θεωρία (Φρόιντ, Λακάν και Καστοριάδη, κυρίως). Αυτό, και η διακειμενικότητα: στις σελίδες του μυθιστορήματος, είτε ευθέως είτε πιο έμμεσα, πληθαίνουν οι αναφορές σε συγγραφείς, διανοούμενους, μουσικούς, κινηματογραφιστές, ριζοσπάστες κλπ. Οι αναφορές αυτές είναι καλοχωνεμένες και επεξεργασμένες, δεν γίνονται προς χάρην εντυπώσεων.
Θανάσης Μήνας, ο αναγνώστης, 05/09/2020
https://www.oanagnostis.gr/vita-nova-toy-thanasi-mina
Ένα βιβλίο που θα μείνει στη μνήμη της λογοτεχνικής παραγωγής γιατί είναι πολυπρόσωπο και εξαιρετικά επίκαιρο.
Τάκης Γεράρδης, fractal, 26/08/2020
https://www.fractalart.gr/allagi-froyras
Στην “Αλλαγή φρουράς” του Βλάχου συναντάμε ένα λαμπρό δείγμα μυθοπλασίας. Αφήνει μια ζέστη ψυχή, μια γλύκα στην καρδιά κι ένα χαμόγελο στα χείλη. Είναι ένα σύγγραμμα στοχασμού, μια περιπλάνηση στοχαστική και αναζήτηση (ευτυχίας, έρωτα, αγάπης, στιγμών, προσδιορισμού, κέντρου, γνώσης, ζωής… Αφήνει την αναγνωστική ικανοποίηση των μεγάλων και σπουδαίων έργων
Τζένη Κουκίδου, koukidaki, 22/08/2020
https://www.koukidaki.gr/2020/08/allagi-frouras.html
Το βιβλίο κρατά κάποιες λίγες από τις συμβάσεις ενός αστυνομικού μυθιστορήματος. Αλλά δεν είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Ένα καθαρόαιμο ας πούμε αστυνομικό μυθιστόρημα. Θα μπορούσε να είναι ένα Campus novel επίσης, ή ένα υπαρξιακό, ένα κοινωνικό ή ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα. Και όλο αυτό το πράγμα τελικά να είναι ένα μειονέκτημα. Εκείνος που τελικά θα αποφασίσει να διαθέσει ένα μέρος από το περιορισμένο εισόδημά του θα ξέρει. Ξέρετε πόσο σημαντικό είναι αυτό; Να προσφέρει κάποιος το μέγιστο που μπορεί από το πενιχρό του εισόδημα; Δεν είναι μόνο τιμή, είναι και μια ευθύνη. Αλλά αυτός είναι ο δικός μου τρόπος, το δικό μου ύφος με την συγγραφή. Μακάρι η ζωή και οι ψυχές των ανθρώπων να ήταν απλές. Αλλά δεν είναι.
Συνέντευξη του συγγραφέα στη Γιώτα Σάλμα, clevernews.gr, 6/8/20
Ξεκινώντας να γράφω για την «Αλλαγή φρουράς» του Παναγιώτη Βλάχου, προσπαθώ να αντισταθώ στον πειρασμό να συνοδεύσω το κείμενό μου με φωτογραφίες, μουσικές, βιβλία και γεύσεις για να ξαναστήσω το κλίμα του μυθιστορήματος όπως το έζησα. Γιατί πάνω απ’ όλα το βιβλίο του Π.Β. είναι ένα οδοιπορικό των αισθήσεων.
Παναγιώτης Αλεξανδρίδης, periou.gr, 1/8,20
Ένας κοινωνικός ανθρωπολόγος βρίσκεται νεκρός στο γραφείο του στο πανεπιστήμιο. Τι σχέση έχει ο θάνατός του με την Κοινωνία των Μεταφραστών που ιδρύει μια παρέα φίλων, φοιτητών το 1968 στο Παρίσι; Ένα κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα με κοσμοπολίτες διανοουμένους, θεωρητικούς της επανάστασης και φερόμενους τρομοκράτες μπροστά σε αδιέξοδα γερασμένων ιδεών.
Βιβλία για το καλοκαίρι, εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 19 Ιουλίου 2020
Η ιστορία αρχίζει με έναν φόνο. Εμπλέκεται ένας «εκτός του μέσου όρου» αστυνομικός. Θα μπορούσε να είναι αστυνομικό μυθιστόρημα. Είναι και τέτοιο. Θα μπορούσε να είναι ένα campus novel. Είναι και τέτοιο. Μόνο που είναι πολύ περισσότερο. Το «αστυνομικό-πανεπιστημιακό» είναι το πρόσχημα για μια κατάδυση σε ερωτήματα αισθητικής, κοινωνικά, πολιτικά, ψυχολογικά, φιλοσοφικά. Για τούτο νομίζω πως είναι χαρακτηριστική περίπτωση βιβλίου όπου δεν εμπλέκεσαι συναισθηματικά. Δεν σ’ ενδιαφέρει η τύχη των ηρώων παρά εστιάζεις στο εξαιρετικό ενδιαφέρον που έχουν τα λεγόμενά τους. Ο υπαινικτικός λόγος των χαρακτήρων μου έφερε στο μυαλό τον Χένρυ Τζέιμς. Οι αναφορές στη λογοτεχνία, τη μουσική, την τέχνη γενικά, παραπέμπουν στην πολυμάθεια του Ουμπέρτο Έκο. Μπορώ να πω πως στην αρχή την πάτησα με αυτό το βιβλίο και μπήκα στην ανάγνωση με ορμή μα στη συνέχεια έκανα κράτει, προσπαθώντας να θυμηθώ όσα ήξερα και έχω ξεχάσει, καθώς η πολυμάθεια του συγγραφέα τα άπλωνε μπροστά μου. Είναι βιβλίο που το διαβάζεις όχι για να δεις τι θα γίνει παρακάτω αλλά για να συνειδητοποιήσεις τι γίνεται τώρα, αυτή τη στιγμή, σ’ αυτή τη γραμμή, αυτής της σελίδας που διαβάζω.
Έρη Ρίτσου